تفکرواندیشه
بخش اوّل1
آب،نعمتبینظیرخداوند،جلوهزیباییوطراوت، مظهرپاکیوزلالیوعاملاصلیادامهحیات
است.درنبودآب،ازآوازدلنشینپرندگان،طراوتشکوفههای درختانوتبسّمگلهایزیباو
رنگارنگطبیعتاثری نخواهدبود.
آری،آبمایهحیاتواساسزندگیدرجهانهستیاست.
وَجَعَلنَامِنَالماءِکُلَّشَیءٍحَیٍّ
انسانباآبنیازهایطبیعیوجسمیاشرابرطرفمیسازدوبهطورکلیآب،حیاتبخش
جهانمادی،ازجملهماانسانهاست
لِنُحیِیَبِهی بَلدَةًمَیتًا
اماراستیحیاتروحبشروابستهبهچیست؟چهچیزیبهروحودرونانسانشادابیو طراوت
میبخشد؟
چگونهمیتوانبهایناکسیرحیاتدستیافت؟
یااَیُّهَاالَّذِینَآمَنُوااستَجِیبوالِلهِوَّلِلرَّسولِاِذَادَعاکُملِمایُحییکُم
<<ایکسانیکهایمانآوردهاید،دعوتخداوپیامبررااجابتکنید؛
هرگاهکهشمارابهچیزیفرامیخواندکهبهشمازندگیوحیاتمیبخشد>>.
درس اول
هدایتالهی
يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا
أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَاأَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ﴿29﴾
]مردیباایمانازخاندانفرعونروبهسویآنان گفت:[اىقوممن،]امروزحکومتازآنِشماست،
و[دراینسرزمینچیرهگشتهاید،ولى]بااینهمهقدرت[چهکسىمارادررهاییازعذابخدااگربه
سراغمانآمدیارىمىرساند؟!فرعونگفت:منجزآنچهرامىبینموبهدرستىآناطمیناندارمبه
شمانمی نمایم،وشماراجزبهراهدرستراهنمایىنمىکنم.29
وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ﴿30﴾
وآنکسکهایمانآوردهبودگفت:اىقوممن،حقیقتاًمنبرشماازروزیهمانندروزِ]عذاب[امّتهاى
گذشتهبیمناکم.30
مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ﴿31﴾
منازنظیرآنسنّتىکهبرقومنوح،عاد،ثمودوکسانىکهپسازآنانبودند،جارىشدبیمدارم،و
خدابراىبندگانظلموستمنخواستهاست31
وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ﴿32﴾
واىقوممن،بهراستىمنبرشماازروزیکهمردمیکدیگررا]بهیاریهم[صدامیزنند
مىترسم؛32
يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ﴿33﴾
روزىکهرویمیگردانیدومیگریزید؛درآنروزبراىشمادربرابر]عذاب[خداهیچحما
یتگرینیستوخداهرکهرا]بهخاطراعمالش[دربیراههقراردهد،هدایتکنندهای
برایاونیست.33
وَلَقَدْ جَاءكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِّمَّا جَاءكُم بِهِ حَتَّى إِذَا
هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ اللَّهُ مِنبَعْدِهِ رَسُولًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌ﴿34﴾
وبهراستىیوسفپیشازاین،دلایلآشکاربراىشماآورد،ولیشماهموارهازآنچهآوردهبود
درتردیدبودید،تاوقتیکهازدنیارفت،گفتید:هرگزخداوندپسازاورسولىبرنمىانگیزد.ای
نگونه،خداوندکسانىراکهازحدّبگذرندودرشکوتردیدبهسربرند،بهبیراههمىافکند.34
الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا
كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّقَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ﴿35﴾
همانکسانىکهدربارهآیاتخداوندبدونهیچدلیلاستواریمجادلهمىکنند.
]اینکارشان[خشمعظیمىنزدخداوندونزدآنانکهایمانآوردهاندبهبارمىآورد.اینگونه
خداوندبردلهرمتکبرزورگویىمهرمىزند.35
وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَّعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ﴿36﴾
وفرعونگفت:اىهامان،براىمنبنایىمرتفعبساز]تابرفرازآنبروم،[شایدبهاسباب]
وسایلوراههایی[دستبیابم.36
احتیاج دائمی انسان به داشتن برنامه ای(علت)که بتواند پاسخگوی نیازهای او باشد و سعادت
بشر را تضمین کند،
سبب شده است که در طول تاریخ همواره شاهد ارائه برنامه های متفاوت و گاه متضاد از جانب
مکاتب بشری باشیم.(معلول)از ین رو این سؤال ها در ذهن ایجاد می شود که:
آیا انسان می تواند با تکیه بر عقل خویش برنامه کاملی را برای سعادت خود ارائه دهد؟
به راستی یک برنامه مناسب برای سعادت انسان چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
آیا برنامه ای که فقط سعادت دنیای انسان را در بر بگیرد، کامل است؟
آیا می توان به برنامه های مکاتب بشری اعتماد کرد و زندگی را بر اساس آنها بنا نهاد؟
نیازهایبرتر:
1 - چه رابطه ای بین <<نیازها>> و<< هدفها>> وجود دارد؟
(انسان همچون سایر موجودات زنده، یک دسته نیازهای طبیعی و غریزی دارد؛ مانند نیاز به آب،
هوا، غذا و پوشاک. خداوند پاسخ به این نیازها را در جهان خلقت آماده کرده و راه آگاه شدن از
آنها را به انسان نشان داده است. برای مثال، در وقت نیاز به آب و غذا احساس تشنگی و گرسنگی
می کند و سراغ آب و غذا می رود. هنگام سرما و گرما، از مصالح موجود در طبیعت بهره می برد و
برای خود لباس و پوشاک و مسکن تهیه می کند.)
2 - اندیشیدن در افقی برفراز زندگی روزمره چه واکنشی را به دنبال دارد؟
اما (نیازهای انسان منحصر به نیازهای طبیعی و غریزی او نمی شود؛ زمانی که انسان، اندکی از
سطح زندگی روزمرّه فراتر رود و در افق بالاتری بیندیشد، خود را با نیازهایی مهم تر روبه رو می بیند؛
نیازهایی که برآمده از سرمایه های ویژه ای است که خداوند به انسان عطا کرده است و پاسخ
صحیح به این نیاز های اساسی است که سعادت انسان را تضمین می کند.
این نیازها به تدریج به دل مشغولی، دغدغه و بالاخره به سؤال هایی تبدیل می شوند که تا پاسخ
آنها را نیابد، آرام نمی گیرد.)
برخی از این نیازها عبارت اند از:
3-نیازهای برتر انسان را نام ببرید؟
1- شناخت هدف زندگی:
2-درکآیندۀخویش:
3-کشف راه درست زندگی:
4-چرا شناخت هدف زندگی یکی از نیاز های اصلی به شمار می اید؟
1) شناخت هدف زندگی:( انسان می خواهد بداند>> برای چه زندگی می کند؟ <<و کدام هدف
است که می تواند با اطمینان خاطر زندگی اش را صرف آن نماید؟ او می داند که اگر هدف حقیقی
خود را نشناسد یا در شناخت آن دچار خطا شود، عمر خود را از دست داده است.)
5-امام سجاد (ع) در مورد شناخت هدف زندگی چه فرموده است؟
از این رو امام سجاد (ع)پیوسته این دعا را می کرد که:
(<< خدایا ایام زندگانی مرا به آن چیزی اختصاص بده که مرا برای آن آفریده ای>>)
6-چرا درک آینده خویش جزء نیاز های اساسی انسان می باشد؟
2)درکآیندۀخویش:(انسان با این سؤال مهم و اساسی نیز روبه روست که <<آینده او
چگونه است؟>>؛<<زندگی او با مرگ تمام می شود یا دفتر حیات او به شکل دیگری گشوده
می گردد؟>>؛<< اگر حیات، به شکل دیگری ادامه می یابد و انسان زندگی ابدی را پس از مرگ
آغاز خواهد کرد، نحوه زندگی او پس از مرگ چگونه است؟>> <<زاد و توشه سفر به جهان دیگر
چیست؟ >>؛<< خوشبختی وی در آن سرا در گرو انجام چه کارهایی است؟>>)
روزها فکر من این است وهمه شب سخنم
که چرا غافل از احوال دل خویشتنم
از کجـا آمـده ا م آمـدنـم بـهـر چـه بـو د
بـه کجا می روم آخر ننمایـی وطـنم
پاسخ به سؤالات << درک آینده خویش >>فقط از عهده چه کسی بر می آید؟
(پاسخ به این سؤال ها فقط از عهده کسی بر می آید که کاملاً از جهان دیگر و زندگی پس از
مرگ آگاه باشد و زاد و توشه آن را بشناسد و به دیگران اطلاع دهد.)
7-چرا کشف راه درست زندگی از نیازهای اساسی انسان است؟( جامع نیازهای
بنیادین انسان را نام بردهتوضیح دهید؟
3) (کشف راه درست زندگی:راه زندگی یا <<چگونه زیستن>> که ارتباط دقیقی با دو نیاز
قبلی دارد، دغدغه دیگر انسان های فکور و خردمند است. این دغدغه از آن رو دغدغه ای
جدی است که انسان فقط یک بار به دنیا می آید و یک بار زندگی در دنیا را تجربه می کند.
بنابراین در این فرصت تکرارنشدنی، باید از بین همه راه هایی که پیش روی اوست، راهی را
برای زندگی انتخاب کند که به آن مطمئن باشد و بتواند از همه سرمایه هایی که خدا به او داده
است به خوبی بهره مند شود و به آن هدف برتری که خداوند در خلقت او قرار داده است، برسد.)
تدبّر در قرآن:
در آیات سوره عصر تدبر کنید و با کمک دوستان خود، به سؤالات پاسخ دهید:
<<وَالعَصِر، إنَّ اِلنسانَ لَفِی خُسٍر، الاّ الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلُوا الصّاِلحاتِ وَ تَواصَوا بالحَقِّ وَ تَواصَوا بالصَّبِر>>
1-خداوند در این سوره به چه چیزی سوگند خورده است؟ چرا؟
زمان ـ سوگند خدا به زمان نشان از اهمیت و ارزش آن دارد. انسان ها برای رسیدن
به سعادت زمان محدودی رادر اختیار دارند که بازگشت پذیر نیست، پس زمان ارزش
زیادی دارد.
2-چه زیان و خسارتی انسان را تهدید می کند؟
نیاز از دست دادن زمان و عمر انسان را تهدید می کند.
3-چه کسانی دچار خسارت و زیان نمی شوند؟
کسانی که ایمان داشته باشند و عمل صالح انجام دهند و دیگران را به حق و صبر
توصیه و سفارش کنند.
(مفهوم آیات: ارزش زمان و عمر انسان)
کسانی دچار خسارت و زیاننیستند(معلول)ایمان داشته باشند(علت)و عمل صالح
انجام دهند(معلول) دیگرانرا به حق سفارش کنند.(علت)همدیگر را به صبر توصیه
و سفارش کنند.(معلول)
پاسخ به این سؤال ها باید حداقل دو ویژگی زیر را داشته باشد:
8-دو ویژگی پاسخ به سوالات را نام ببرید؟ توضیح دهید؟( هرکدام از ویژگی ها بصورت
مستقل می توانند سوالباشندمثل: چرا پاسخ به سوال باید کاملاً درست و قابل
اعتماد باشد؟یا چرا پاسخ به سوال باید همه جانبه باشد؟)
الف(کاملاً درست و قابل اعتماد باشد؛ زیرا هر پاسخ احتمالی و مشکوک نیازمند تجربه و
آزمون است. در حالی که عمر محدود آدمی برای چنین تجربه ای کافی نیست، به خصوص که
راه های پیشنهادی هم بسیار زیاد و گوناگون اند.
ب( همه جانبه باشد؛به طوری که به نیازهای مختلف انسان به صورت هماهنگ پاسخ دهد
زیرا ابعاد جسمی و روحی، فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی وی، پیوند و ارتباط کامل و
تنگاتنگی با هم دارند و نمی توان برای هر بُعدی جداگانه برنامه ریزی کرد.)
9-چه کسی می تواند انسان را در جهت صحیح به نیازها راهنمایی کند؟
با توجه به این دو ویژگی کسی می تواند پاسخ صحیحی به این سؤال ها بدهد که:
1 - (آگاهی کاملی از خلقت انسان، جایگاه او در نظام هستی، ابعاد دقیق و ظریف روحی
و جسمی وونیز فردی واجتماعی او داشته باشد.
2 - همچنین بداند که انسان ها، پس از مرگ، چه سرنوشتی دارند و چه عاقبتی در انتظار
آنهاست.)
شیوۀ هدایت خداوند:
10-چرا شیوه هدایت انسان نسبت به سایر مخلوقات متفاوت است؟
(خداوند هر مخلوقی را متناسب با ویژگی هایی که در وجودش قرار داده است هدایت می کند.
انسان ویژگی هایی دارد که او را از سایر مخلوقات متمایز می کند و همین امر سبب شده
شیوه هدایت او با سایر مخلوقات متفاوت باشد. )
11-انسان چگونه از قدرت تعقل و اختیار خود استفاده می کند؟
(یکی از ویژگی های انسان، توانایی تفکر و انجام کارها به کمک فکر و اندیشه و دیگری قدرت
اختیار و انتخاب اوست؛ یعنی انسان، ابتدا درباره هرکاری که می خواهد انجام دهد، تفکر
می کند و اگر تشخیص داد که آن کار مفید است و او را به هدفش می رساند، آن را انتخاب
می کند و انجام می دهد.)
12- هدایت ویژه انسان چگونه انجام می شود؟(هدایت خداوند از چه ویژگی هایی
می گذرد؟)
(هدایت خداوند نیز از مسیر این دو ویژگی می گذرد؛ یعنی خداوند برنامه هدایت انسان را که د
ر برگیرنده پاسخ به سؤالات بنیادین بشر است، از طریق پیامبران می فرستد، تا انسان ها با
تفکر در این برنامه و پی بردن به ویژگی ها و امتیازات آن، با اختیار خود این برنامه را انتخاب کنند
و در زندگی به کار بندند و به هدفی که خداوند در خلقت آنها قرار داده است، برسند. )
13- انسان چگونه پیام الهی را درک کرده و در راه صحیح زندگی پیش می رود؟
(انسان با عقل خود در پیام الهی تفکر می کند و با کسب معرفت و تشخیص بایدها و نبایدها،
راه صحیح زندگی را می یابد و پیش می رود.)
14-امام کاظم(ع) به شاگرد برجسته خود، هشام بن حکم، در مورد هدایت چه
فرموده است؟
امام کاظم(ع) به شاگرد برجسته خود، هشام بن حکم، فرمود:
(ای هشام، خداوند رسولانش را به سوی بندگان نفرستاد، جز برای آنکه بندگان در پیام الهی
تعقل کنند. کسانی این پیام را بهتر می پذیرند که از معرفت برتری برخوردار باشند و آنان که
در تعقل و تفکربرترند، نسبت به فرمان های الهی داناترند و آن کس که عقلش کامل تر است،
رتبه اش دردنیا و آخرت بالاتر است.)
15-قران کریم چه کسی را ناسپاس نامیده است؟توضیح دهید؟
(بنابراین با کنار هم قرار گرفتن عقل و وحی می توان به پاسخ سؤال های اساسی دست
یافت. البته انسان به علت دارا بودن اختیار می تواند راه های دیگری را نیز برگزیند. اما چنان
که گفته شد، چون هر برنامه دیگری غیر از برنامه خداوند نمی تواند پاسخ درستی به آن
نیازها بدهد، انسان زیان خواهد کرد و با دست خالی دنیا را ترک گفته و به دیار آخرت خواهد
شتافت و در آنجا زیان خود را مشاهده خواهد کرد. قرآن کریم چنین کسی را سپاس نامیده
و می فرماید:
إِنّا هَدَیناهُ السِّبیلَ إمَّا شَاکِرًا وَ إمّا کَفُورًا)
تکمیل کنید:
اگر خداوند به سؤال های اساسی انسان پاسخ ندهد و او را رها کند، انسان در قیامت
می تواند بگوید:من در دنیا علم وتوانایی پاسخ به سوالات اساس ام را نداشتم و تو
برای من راهنمایانی نفرستادی، حجت را بر من تمام نکردیو من راه تشخیص حق
را نمی دانستم و این گونه بود که گمراه شدم، پس نباید به خاطر اشتباهاتم مواخذه
وملامت شوم.
خداوند، در قرآن کریم در باره تمام و کامل شدن حجت الهی با فرستادن انبیاء فرموده است:
رُسُلً مُبَشِّرینَ وَ مُنِذرینَ لئَلّ یَکُونَ للنَّاسِ عَلَی اللِّه حُجَّةً بَعدَ الرُسُّلِ وَ کَانَ اللّهُ
عَزیزًا حَکِیمًا
رسولانی (را فرستاد که) بشارت دهنده و انذارکننده باشند، تا بعد از آمدن پیامبران، برای مردم
در مقابل خداوند، دستاویز و دلیلی نباشد
مفهوم آیه : ارسال پیامبران از جانب خداوند حجت را برمردم تمام کرده است. این آیه بیانگر
(هدایت تشریعی انسان)با ارسال انبیا است.
ارسال پیامبران ( علت)
نشان دادن راه سعادت (معلول)
بسته شدن راه بهانه جویی مردم (معلول)
خداوند با ارسال انبیاء راِه گمراهی را بسته است و حجت را بر بندگان تمام کرده است.
پاسخسؤالات شما:
شاید این سؤال پیش بیاید که:انسان امروزی چقدر به دین و پیام آسمانی نیازمند
است؟ به عبارت دیگر:آیاآن نیازهایی که انسان های گذشته را به سوی خدا و دین
الهیمی کشاند، همچنان پابرجاست؟
با نگاهی به سرنوشت انسان معاصر و شرایط کنونی او، درمی یابیم که نه تنها آن
نیازهای بنیادینقوی تر و جدیتر از گذشته پابرجاست، بلکه اگر انسان امروز به خدا
و پیام الهی روی نیاورد،سرنوشت خطرناکی در انتظار اوست.
در قرن های هفدهم، هجدهم و نوزدهم که علوم تجربی در غرب پیشرفت کرد،
چنین تصورمی شد که می توان باکمک این علوم به نیازهای برتر انسان پاسخ
گفت.اما هر قدر که علم پیشمی رفت انسان احساس می کرد کهنیازهای بنیادینش
همچنان بی پاسخ مانده است.انسان امروزمی بیند که آرامش درونی اش کاهش
یافته، هدفمتعالی زندگی وی گم شده، ظلم و بی عدالتیگسترش یافته، دانش و
تکنولوژی در خدمت اهداف ضدانسانیصاحبان زر و زور قرار گرفته،جهان به دو قطب
محروم(با جمعیتی بسیار زیاد)و ثروتمند(با جمعیتی اندک)تقسیمشده است،
سلاح های مخرب با قدرت تخریبی فوق العاده جان انسان های مظلوم و بی دفاع
را به راحتیمیگیرد، انواع مواد مخدر در شکل های مختلف در دسترس افراد
قرار گرفته، فسادهای گوناگوناخلاقی رواج یافته واستفاده ابزاری از زن، ارزش
انسانی ن را تنزل داده است.
اگر از ظاهر تزیین شده زندگی انسان امروز عبور کنیم و به واقعیت درونی آن برسیم،
رنج بزرگاو را مشاهدهمی کنیم.انسان امروزی دریافته است که علم با همه
فایده ها و خوبی هایش، به تنهایینمی تواند او را از بحرانهای بزرگ رهایی بخشد
و به نیازهای اساسی اش پاسخی مناسب دهد.
همین امر، انسان را برانگیخته است تا بار دیگر به خدا و دین روی آورد و رهایی از
سرگردانی رادر بازگشت بهدین جست وجو کند.در نتیجه، انسان امروز بیش از
گذشته به پیام الهی احساسنیاز می کند.
خوب است بدانیم که اکنون ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی ازپرطرفدارترین
کتاب هاستوشمارکسانیکهدراروپابهدیناسلاممیگروند،بیشازگروندگانبه
سایرادیاناست.
اندیشه و تحقیق
1 ـآیا می توانیم پاسخ به نیازهای برتر را به احساسات شخصی و سلیقه فردی
واگذار کنیم؟ چرا؟
خیر
راه کمال و رشد هر نوع از موجودات راه معین و خاصی است،به مثال گندم ونوزاد
گوسفند، راه معینی را برایرشد باید بپیمایدتابه کمال خود برسند. نوزاد گوسفند
نمی تواند بگوید سلیقه ام این است که شیر نخورم.اگرشیر نخورد، رشد نمی کند
و می میرد. زیرا از طریق شیر، مواد غذایی مورد نیاز بدنش تامین می گردد و رشد
می کند. در حقیقت رشد و نمو بدن انسان و هر موجود دیگری مکانیزم و قانون مندی
ویژه ء خود را دارد و اگرکسی نخواست از این قانون مندی پیروی کند، باید تبعات
آن مانند رنج و بیماری و درد را بپذیرد. بعد معنوی وانسانی وجود انسان نیز همین
گونه است. رشد آن از راهی معین و قانون مندی خاصی پیروی می کند و بهراه و
قانون دیگری جواب نمی دهد. به میزانی که از این راه و قانون دیگری جواب نمی دهد .
به میزانی که ازاین راه و قانون دور شویم، درد و رنج و تبعات منفی آن را باید بپذیریم .
پس هر راهی رساننده ء انسان بهمقصود نیست. بنابراین تا آن جا قابل استفاده
هستند که به راه تکامل انسان ضربه وارد نکنند و در چارچوبآن قرار گیرند و اگر
کسی سلیقه ای داشت که با قانون مند ی رشد انسان و ابعاد معنوی او در تضاد
بود، بایدبه نتایج آن تن در دهد و آماده ء مضرات آن باشد .
2 ـآیا انسان می تواند پاسخ دادن به این نیازها را نادیده بگیرد و براساس ضرب المثل
<< هرچهپیش آید خوش آید>>رفتار کند؟ چرا؟
خیر
زیرا برخی از افراد که در چنگال هوس های زودگذر زندگی گرفتارند، وقتی با سوال های
بنیادین روبه رومی شوند ، برای آسوده کردن وجدان،خودرابه بی خیالی می زنندو
می گویندخود را درگیر این سوال هایاساسی نمی کنیم.زندگی به هر صـورتی که
پیش برود ، برای ما تفاوتـی ندارد. اما این ها نمی دا نند کهروزی ( پس از مرگ) متوجه
این تفاوت می شوند که دیگر قادر به انجام کاری نیستند. در آن روز نمی توانندخود را
به بی خیالی بزنند، زیرا گرفتار عواقب کارهای خود شده اند و رنج و عذاب آن را احساس
می کنند.بنابراین انسان عاقل نمی تواند چنین نگرشی داشته باشد.
3ـشعر زیر با کدام یک از نیازهای برتر انسان مرتبط است؟ چرا؟
مرد خرد مندهنرپیشه را عمردوبابیست دراین روزگار
تابه یکی تجربه آموختن با دگری تجربه بردن به کار
نیاز به کشف راه درست زندگی .
زیرا در این ابیات بیان شده که انسان باید دو بار دردنیا زندگی کند.در یک زندگی تجربه
کند ودر زندگی دیگریتجربه اش را به کار گیرد. اما در نیاز به کشف راه درست زندگی
خواندیم << انسان فقط یکبار زندگی دنیا راتجربه می کند.>>
انسان ,زندگی ,راه ,های ,کند ,خداوند ,می کند ,را به ,پاسخ به ,انسان را ,به این ,سایر مخلوقات متفاوت ,ایمان داشته باشند ,قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ
درباره این سایت