درس سوم معجزهجاویدان
أَلا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ أَلا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ (٥٥)
بدانید که]مالکیت[آنچه در آسمان ها و زمین است، از آنِ خداست؛ بدانید وعده
خدا حقّ است، ولى بیشتر آنان نمى دانند.55
هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (٥٦)
او زنده می کند و می میراند و به سوى او بازگردانده مى شوید؛ 56
یا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ (٥٧)
اى مردم، براى شما از جانب پروردگارتان پندى و درمانى براى آنچه]از صفاتنکوهیده و عقاید
نادرست[در سینه هاست و رهنمود و رحمتى براى مؤمنان آمدهاست.57
قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ (٥٨)
بگو:به فضل و رحمت خداست که]مؤمنان[باید شاد شوند.این از هر آنچه]دارایی و
امکانات[که فراهم مى آورند، بهتر است.58
قلْ أَرَأَيْتُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ لَكُمْ مِنْ رِزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَرَامًا وَحَلالا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللَّهِ
تَفْتَرُونَ (٥٩)
بگو:به من خبر دهید از رزقى که خدا براى شما فروفرستاده و شما بخشى از آن
را حرام و بخشى را حلال دانسته اید، بگو:آیا خدا به شما اجازه داده است که ایناحکام را
صادر کنید، یا بر خدا دروغ مى بندید؟ 59
وَمَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا
يَشْكُرُونَ (٦٠)
کسانى که بر خدا دروغ مى بندند،]به فرجام خود[در روز قیامت چه گمان مى برند؟ البته،
خداوند از فضل خود به مردم عطا مى کند، ولى بیشترشان ناسپاسى مى کنند.60
وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَلا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ
فِيهِ وَمَا يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الأرْضِ وَلا فِي السَّمَاءِ وَلا أَصْغَرَ مِنْ ذَلِكَ وَلا أَكْبَرَ إِلا
فِي كِتَابٍ مُبِينٍ (٦١)در هیچ حال]و اندیشه اى[نیستى و هیچ بخشى از قرآن را تلاوت
نمى کنى و تو ودیگران هیچ کارى را انجام نمى دهید، مگر اینکه ما بر شما گواهیم؛ و هم
وزن ذرّه اى]غبار بسیار ریزى که در هوا پراکنده است[نه در زمین و نه در آسمان از پروردگارتو
پنهان نمى ماند، و چیزى کوچک تر از ذرّه و بزرگ تر از آن نیست، مگر اینکه درکتابى روشن
ثبت است .61
معجزه جاویدان
ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد دل رمیده ما را انیس و مونس شد
نگارمن که به مکتب نرفت وخط ننوشت به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد
قرآنکریم،آخرینکتابالهیاستکهبرخاتمپیامبراننازلشدهوگواهودلیلنبوتایشاناست.
درایندرسبهبررسیاینموضوعمیپردازیمتابدانیم:
اوّلاًچرامعجزهجاویدپیامبرخاتمازنوعکتاباست؟
ثانیاًقرآنکریمازچهجهاتیمعجزهاست؟
تصورکنیدکهشمادرچندهزارسالقبلزندگیمیکردیدویکروزمیشنیدیدکهشخصیبهنام
موسیخودراپیامبرخدامعرفیکردهاستوادعامیکندازجانبخدابرایهدایتانسانهادستوراتی
راآوردهاست.شماچگونهیقینمیکردیدکهاودرادعایشصادقاستوواقعاًازجانبخداآمدهاست؟
1-معجزهراتعریفکنید؟
1- هدف از معجزات پیامبران چه بوده است؟
هرگاهپیامبریازسویخداوندمبعوثمیشد،برایاینکهمردمدریابندکهویباخداوندارتباطداردواز
طرفاومأموربهپیامبریشدهاست،کارهایخارقالعادهایانجاممیدادکههیچکسبدونیعنی
نشانهو>>آیت<<تأییدواذنخداوندقادربهانجامآنهانبود.
قرآنکریماینکارهایخارقالعادهراعلامتنبوتمیخواندواندیشمنداناسلامیآنرامعجزه
مینامندزیراعجزوناتوانیسایرافراددراینامورآشکارمیشود.
البتهمعجزاتپیامبرانگذشته،فقطبرایمردمآنزمانقابلمشاهدهبودوامروزاثریازآنهاباقی
نماندهاست.)
پاورقی (فرقمعجزهباکارهایخارقالعادهمرتاضانوساحرانوتردستانهمهمیناستکهکارهای
آنانباتعلیموتمرینقابلیادگیریاست،
اماکارپیامبرانبهگونهایاستکهآنانبدونآموزشقبلیمعجزهمیکنندوهیچگاهمغلوبکاردیگران
واقعنمیشوند،مثلاًوقتیعصایحضرتموسیبهاژدهاتبدیلمیشد،برکارهایساحرانغلبه
میکرد.همچنینهیچکسنمیتوانستمانندآنراانجامدهد.)
بیشتر بدانیم
تناسبمعجزۀهرپیامبربازمانخودپیامبریحضرتموسیدردورانیبودکهسحروجادورواجداشت؛
مثلاًساحران طنابهاییرارویزمینمیانداختندوباروشهایخاصیآنهارابهحرکتدرمیآوردندو
مردمتصوّرمیکردندکهبهمارتبدیلشدهاند.مردمساحرانراانسانهاییفوقالعادهمیدانستندوبه
آنهااحتراممیگذاشتند.
بنابراین،حضرتموسیبایدعملیانجاممیدادکهفراترازکارساحرانوجادوگران
باشد،تامردمبدانندکهساحراندربرابرقدرتخداوند،ناتوانوضعیفاند.بههمیندلیلبودکه
ساحرانبادیدنعصایحضرتموسیوتبدیلشدنآنبهاژدهاییعظیم،نهتنهابهمعجزه
بودنآناعترافکردند،بلکهبهخداییگانهنیزایمانآوردندونبوّتحضرتموسیراتصدیق
کردند.گروهیازآنانبههمیندلیلبهدستورفرعونبهقتلرسیدند.
حضرتعیسینیزدرزمانیمبعوثشدکهبرخیشاخههایعلم،مانندپزشکیپیشرفت
زیادیکردهبودوپزشکان،جایگاهیویژهدرجامعهداشتند.معجزهٔحضرتعیسینیزبیشتر
درهمینراستاقرارگرفت؛مانندشفادادنبهبیماریهایغیرقابلدرمانوزندهکردنمردگان.
قرآنکریماززبانحضرتعیسی(ع)میفرماید:
أَنّیقَدجِئتُکُمبِآیَةٍمِنرَبِّکُممنبانشانهایازپروردگارتاننزدشماآمدهام
أَنّیأَخلُقُلَکُممِنَالطّینِکَهَیئَةِالطَّیرِبرایتانازگِلچیزىچونپرندهمىسازم
فَأَنفُخُفیهِفَیَکُونُطَیرًابِإِذنِاللّهِودرآنمىدمم،بهاذنخداپرندهاىشود
وَأُبرِئُالأکمَهَوَالأَبرَص وکورمادرزادوبرصگرفتهراشفامىدهم
وَأُحیِالمَوتىبِإِذنِاللّهِوبهفرمانخدامردگانرازندهمى کنم.
بهنظرشمامعجزهآخرینپیامبرالهیکهدینشبرایتمامیزمانها(همهمردمرویزمینتاروز
قیامت)خواهدبود،چگونهبایدباشد؟
2- معجزة پیامبر اسلام باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
معجزهآخرینپیامبرالهیکهمیخواهدازجانبخداوندبرایهمهزمانها،پیامبرباشد،بایدبه
گونهایباشدکه:
(1-مردمزمانخودشبهمعجزهبودنآناعترافکنندوآنرافوقتوانبشریبدانند.
2-آیندگانهممعجزهبودنآنراتأییدکنند.)
چرا خداوند یک کتاب را معجزة پیامبر قرار داده است؟
ازاینرو،(خداوندمعجزهاصلیپیامبراکرم(ص)راقرآنکریمقرارداد؛معجزهایازجنس>>کتاب >>
،کتابیکههیچکستوانآوردنمانندآنراندارد.
خداوندبهکسانیکهدرالهیبودنقرآنکریمشکدارند،پیشنهادکردهاستتاکتابیهمانندآنرابیاورند
وبرایاینکهعجزوناتوانیآنهارانشاندهد،اینپیشنهادرابهدهسورهکاهشدادهاست
وبرایاثباتنهایتعجزوناتوانیآنان،پیشنهادآوردنحتییکسورهمانندسورههایقرآنراهمبه
آنهادادهاست:)
اَمیَقولونَافتَراهُمیگویند]پیامبرقرآنرا[بهخداوندافترابستهاست
قُلفَأتوابِسورَةٍمِثلِه بگو:اگرمیتوانیدیکسورههمانندآنرابیاورید.
مفهوم آیه: مبارزه طلبی قرآن از مخالفان الهی بودن آن
اماتأکیدمیکندکههیچگاهنمیتوانندهمانندقرآنرابیاورند:
قُللَئِنِاجتَمَعَتِاِلِنسُوَالجِنُّبگو:اگرتمامیانسوجنجمعشوند
عَلیاَنیَأتوابِمِثلِهذَاالقُرآنِتاهمانندقرآنرابیاورند،
لایَأتونَبِمِثلِه نمیتوانندهمانندآنرابیاورند،
وَلَوکانَبَعضُهُملِبَعضٍظَهیرا. هرچندپشتیبانهمباشند.
مفهوم آیه: پیش بینی خداوند دربارة ناتوانی منکران الهی بودن قرآن در آوردن سوره ای
مانند یکی از سوره های آن
آسان ترین راه برای غیر الهی نشان دادن قرآن چیست؟
(از آن روز که قرآن کریم دعوت به مبارزه را اعلام کرده است، بیش از چهارده قرن می گذرد
و این دعوت همچنان ادامه دارد. مخالفان سرسخت اسلام از همان ابتدای نزول قرآن کریم
تاکنون، در این باره تلاش بسیاری کرده اند تا عظمت قرآن را زیر سؤال ببرند،اما نتوانسته اند
سوره ای حتی به اندازه سوره <<کوثر>> بیاورند که اندیشمندان و متخصصان زمان، برابری آن
را با سوره ای از قرآن بپذیرند؛ در حالی کهآسان ترین راه برای غیرالهی نشان دادن اسلام
و قرآن کریم، آوردن سوره ای مشابه یکی از سوره های این کتاب الهی است
آری، از گذشته دور تا امروز، مخالفان قرآن کریم متن هایی ارائه کرده اند که برای افراد غیر
متخصّص ممکن است بی عیب جلوه کند، اما تاکنون هیچ یک از این متن ها درمراکز علمی
و تخصّصی، مورد قبول واقع نشده استو جملگی به فراموشی سپرده شده است.)
فعالیتکلاسی
بهنظرشماچراخداوندمعجزهآخرینپیامبرخودراکتابقراردادهاست؟
(از آن جا كه پيامبر اكرم صلي الله عليه واله وسلم آخرين پيامبر و تعليمات ايشان براي همه
زمان هاي بعد از اوست ، سند نبوت و حقانيت او نيز به گونه اي است كه در همه زمان ها
حضور دارد و هم اكنون نيز مخالفان را به آوردن سوره اي مانند سوره هاي خود دعوت مي كند .
اگر معجزه پيامبر اكرم صلي الله عليه واله وسلم از نوع كتاب و علم و فرهنگ نبود ، نمي
توانست شاهدي حاضر و دائمي بر نبوت ايشان باشد .)
پاسخ به سوال شما
برخیمیپرسندکهآیاپیامبرخاتم(ص)بهغیرازمعجزۀجاویدخود،کهمتعلقبههمۀ
عصرهاودورانهاست،معجزاتدیگرینیزبرایمردمزمانخودداشتند؟
پاسخاینکه:بله،پیامبردرکنارمعجزهاصلیخود)قرآن(معجزاتدیگرینیزداشت.
معجزاتیمانندحرکتکردنودونیمشدندرختبهدستورایشان،شقالقمر،ستونحنّانهو. .
حضرتعلی(ع) دریکیازسخنانخودمیفرمایند:
منباپیامبراکرم(ص)بودمکهگروهیازبزرگانقریشآمدندوگفتند:
ایمحمد،توادّعایبزرگیکردهایکهنهپدرانتچنانکردهبودندونهیکیازخاندانت.
ماازتوچیزیمیخواهیمکهاگربپذیریوانجامدهی،پیمیبریمکهتوفرستادهخداهستیواگر
انجامندهی،برمامشخصمیشودکهجادوگرودروغگویی.
پیامبر(ص)پرسید:چهمیخواهید؟گفتند:بهآندرختبگوازریشهدرآیدوبیایدپیش
رویتوبایستد.پیامبر(ص)گفت:خدابرهرکاریتواناست.آیااگرخدابرایشماچنینکند،ایمان
میآورید؟
گفتند:آری.
گفت:اکنونآنچهخواستهایدبهشمانشانخواهمداد،ولیمیدانمکهبهراهخیربازنمی گردید.
سپسگفت:ایدرخت،اگربهخداوروزجزاایمانداریومیدانیکهمنپیامبرخداهستم،
بهاذنخداازریشهدرآیوبیادربرابرمنبایست.درختازجایدرآمدونزدپیامبرآمدو
شاخههایبالاییخودرابررسولاللّهسایبانکردویکیازشاخههایشرانیزبرشانهمننهادکهدر
طرفراستآنحضرتبودم.
آنگروهبهآننگریستندوازرویتکبروگردنکشیگفتند:
حالدستوربدهنیمیازآن،نزدتوبیایدونیمدیگرجایخودشبماند.پیامبرفرمانداد.نیمیازدرخت
نزداوآمد.آنهاازرویکبروسرکشیگفتند:حالدستوربدهتابهنیمدیگرخودملحقشود.
پسپیامبرامرفرمودودرختبازگشت.
منگفتم:لاالهالااللّه.ایرسولخدا،مننخستینکسیهستمکهبهتوایمانآوردهامو
نخستینکسیهستمکهگواهیمیدهمدرختبافرمانخداوبرایتصدیقنبوتوبزرگداشت
دعوترسالت،آنچهراخواستی،انجامداد.
بزرگانقریشگفتند:اینمردجادوگریدروغگوستودرجادوگریمهارتخیلیزیادی
دارد.سپسگفتند:آیاجزاین)مقصودشانمنبودم(کسیتورادرکارتتصدیقمیکند؟
جنبههایاعجازقرآنکریم
جنبه های اعجاز قرآن کریم را نام ببرید؟
هرکتابیازدوجنبهقابلبررسیاست:
(اولازجنبهلفظیودومازجنبهمحتوایی؛)قرآنکریمدرهردوجنبهمعجزهاست:
اعجاز لفظی قرآن کریم را توضیح دهید.
1ـ اعجازلفظی:
(خداوندبرایبیانمعارفژرفوعمیققرآن،زیباترینومناسبترینکلماتوعبارتهاراانتخابکرده
استتابهبهترینوجه،معنایموردنظررابرساندودلهایآمادهرابهسویحقجذبکند.
هرکسبازبانعربیآشناباشد،بهمحضخواندنقرآن،درمییابدکهآیاتآنباسایرسخنهاکاملاً
فرقمیکندوبهشیوهایخاصبیانشدهاست.
ویژگی های لفظی سبب شد(علت)
اینحقیقت،ازهمانآغازنزولموردتوجههمگانوحتیمخالفانقرارگرفتهبود.
ساختارزیباوآهنگموزونودلنشینکلمههاوجملهها،شیرینیبیانورساییتعبیراتباوجود
اختصارسببشدهبودکهسرانمشرکان،مردمراازشنیدنقرآنمنعکنند(معلول)
واگرکسیبرایشنیدنقرآننزدپیامبرمیرفت،یاازپشتدیوارخانه پیامبر،بهقرآنخواندن
ایشانگوشفرامیداد،اورامجازاتمیکردند.
همینزیباییلفظی،سببنفوذخارقالعادهاینکتابآسمانیدرافکاروقلوبدرطولتاریخ
شدهاست(معلول)وبسیاریازمردمبهخصوصادیبانودانشمندانتحتتأثیرآنمسلمانشدهاند.
(معلول))
بیشتربدانیم
کافریکهمجذوبقرآنشد!
ولیدبنمغیرهازبزرگانمکهبود.روزیبهتقاضایجمعیازمشرکاننزدپیامبرآمدتا
ازنزدیکشخصیتاوومعجزهاشرابررسیکند.پیغمبرقسمتیازسوره<<سجده>>را
تلاوتکرد.اینآیاتچنانتأثیروهیجانیدرولیدایجادکردکهبیاختیارازجاحرکتنمود،نزد
مشرکانبازگشتوگفت:
سوگندمیخورمکهازمحمدسخنیشنیدمکهنهبهگفتارانسانهاشباهتداردونهبهگفتارپریان؛
گفتاراوشیرینیوزیباییمخصوصیدارد،وبرهرگفتاریپیروزخواهدشد.
ازآنروززمزمهدرمیانقریشافتادکهحتیولیدنیزمجذوبگفتارپیامبرشدهاست.
دانشتکمیلی
اگرمایلیدبانمونههایبیشتریازکسانیکهباشنیدنتلاوتقرآنتحتتأثیرزیباییلفظیوآهنگ
موزونآنقرارگرفتهومسلمانشدهاند،آشناشویدبهسایتگروهقرآنومعارفبخش<<دانش
تکمیلی<<مراجعهکنید.
اعجاز محتوایی را توضیح دهید.
2 ـاعجازمحتوایی:
گذشتهازاعجازلفظی،قرآنکریمازنظرمحتواومطالبآنویژگیهاییداردکهنشانمیدهداز
قلمهیچاندیشمندیتراوشنکردهاست،چهرسدبهشخصیکهقبلازآن،چیزیننوشتهوآموزشی
ندیدهاست.
اینجنبهازاعجازبرایکسانیکهزبانقرآنرانمیدانندوفقطازترجمههااستفادهمیکنندنیزقابل
فهموادراکاست.
جنبه های اعجاز محتوایی قرآن را نام ببرید.
الف ) انسجامدرونیدرعیننزولتدریجی ب(تأثیرناپذیریازعقایددورانجاهلیت
ج(جامعیتوهمهجانبهبودن د(ذکرنکاتعلمیبیسابقه
برخیازاینجنبههایاعجازیعبارتانداز:
انسجام درونی قرآن در عین نزول تدریجی را توضیح دهید.
الف(انسجامدرونیدرعیننزولتدریجی:میدانیمکهآثارونوشتههایاوّلیهدانشمندانو
متفکرانباآثاردورانپختگیآنهامتفاوتاست.ازاینرو،دانشمندانمعمولاًدرنوشتههایگذشته
خودتجدیدنظرمیکنندواگربتوانند،کتابهایگذشتهخودرااصلاحمینمایند.
بااینکهبیشازششهزارآیهقرآنکریمدرطول23سالبهتدریجنازلشدهودربارهموضوعاتمتنوّع
سخنگفتهاست،نهتنهامیانآیاتآن،تعارضوناسازگارینیست،بلکهآیاتشدقیقترازاعضاییک
بدنبایکدیگرهماهنگیدارندوهمدیگرراتأییدمیکنند.
تدبر در قرآن
خداوند در قرآن می فرماید:
<<اَفَلایَتَدَبَّرونَ القُرآنَ وَ لَو کانَ مِن عِندِ غَیِراللِّه لَوَجَدوا فیِه اخِتلافاً کَثیرًا>>
آیا دربارة قرآن نمی اندیشند؟ اگر از سوی غیر خدا بود اختلافات فراوانی در آن می یافتند)
سوره نساء82)
مفهوم آیه: انسجام درونی در عین نزول تدریجی قرآن از ویژگی های اعجاز محتوایی آن
با توجه به این آیه بیان کنیدچرا خداوند بر این نکته تأکید دارد کهاگر قرآن از جانب غیر
خدابود،(علت)قطعاًناسازگاری و اختلافات زیادی در آن یافت می شد؟(معلول)
زیرا خداوند می خواهد به منکران الهی بودن قرآن بگوید که با توجه به عدم ناسازگاری و تعارض در
قرآن ، این کتاب نمی تواند بر آمده از ذهن پیامبر باشد و حتما از طرف خداوند می باشد.
چرا خداوند در آیه ی 82 سوره ی نسا ء می فرماید: << اگر قرآن از غیر خدا بود ، اختلاف و
ناسازگاری بسیاری در آن مشاهده می شد >>؟
زیرا قرآن کریم به تدریج برای مردم خوانده شده و در ظرف زمانی 23 سال تشکیل شده
است . محتوای آیات به گونه ای نیست که مثلا پیامبر اکرم آن را قبلا نوشته باشد اما به
تدریج به مردم بخواند، بلکه بیشتر آیات در ضمن حوادثی که پیش می آمد و در ارتباط با
آن ها نازل می شد . یعنی آیات دارای شان نزول هستند. حال اگر قرآن کریم از جانب خداوند
نمی آمد و به تدریج توسط شخص پیامبر (ص) یا هر فرد دیگری در طول 23 سال تنظیم
می شد اختلافات زیادی در آن پدید می آمد . چون پیامبر اکرم(ص) روز به روز پخته تر و کار
آمدتر می شد و علم ایشان افزایش می یافت در مقابل رخداد ها موضع گیری ها ی بهتری
می داشت و نظرات بهتری ارائه می نمود.
تأثیرناپذیری قرآن از عقاید دوران جاهلیت را توضیح دهید.
ب(تأثیرناپذیریازعقایددورانجاهلیت:درهردرس اول هدایت الهی
قرآن ,سوره ,مى ,مِنْ ,فِي ,خدا ,قرآن کریم ,از آن ,سوره ای ,آوردن سوره ,الله عليه
درباره این سایت